Làm sao để phát triển sản phẩm nhằm thu hút người tiêu dùng từ lâu đã là bài toán khó, nay lại càng nan giải hơn khi khách hàng ngày càng nhạy bén với công nghệ và quảng cáo. Do đó, việc nắm bắt những thay đổi trong hành vi của người tiêu dùng là nhiệm vụ vô cùng quan trọng với mỗi marketer.

Bài viết dưới đây được Adtima tổng hợp sẽ giúp người đọc có cái nhìn rõ hơn về thói quen của người tiêu dùng Việt Nam hiện nay cũng như sức ảnh hưởng mạnh mẽ của di động lên đối tượng này. Từ đó, người đọc dễ dàng xây dựng định hướng riêng cho những chiến dịch marketing sau này.

Từ Mobile-first đến Smartphone first

Cuối năm 2017, gần 65% dân số Việt nam sở hữu một chiếc di động cho riêng mình. Năm 2015, ½ trong số đó vẫn là sản phẩm di động phổ thông. Đến đầu năm nay, 70% số lượng di động đều thuộc dòng smartphone. Con số này cao hơn mức trung bình toàn cầu (53%) và APAC (50%). 

Smartphone là ‘’cánh cổng’’ thâm nhập Internet khi 85% người dùng sử dụng smartphone để truy cập Internet. Với một tốc độ thay đổi đáng kinh ngạc: Năm 2013, lượng người dùng di động để truy cập Internet chỉ chiếm 13%. Tuy nhiên, có đến 66% người dùng máy tính để bàn với mục đích trên. Sau đó con số này giảm xuống còn 19% (theo Nghiên cứu của GroupM 3D 2013-2016).

Smartphone “phủ sóng’’ mọi nơi

Smartphone từ lâu đã không còn là phổ biến ở mỗi khu vực thành thị. Thực tế, có đến 44% tổng số lượng smartphone được dùng ở khu vực nông thôn. Điều đó có nghĩa cứ 3 người sống tại nông thôn hiện nay sẽ có một người sở hữu một chiếc smartphone. Đây cũng là nguồn gốc lý giải mức độ thâm nhập mạnh mẽ của smartphone vào thị trường Việt Nam trong những năm gần đây.

Smartphone - “chất kết dính” thời đại số

Trung bình mỗi ngày người Việt Nam dành 2.5 giờ sử dụng di động (theo Global Web Index 2016). Trong đó, 80% thời gian dành cho việc truy cập Internet và được chia đều giữa Mobile Web (trình duyệt) và Mobile Apps (theo TNS/Google Smartphone Apps Research Vietnam). Tại khu vực thành thị Việt Nam, thời gian người dùng smartphone bắt đầu truy cập Internet từ 17h và đỉnh điểm là từ 20h đến nửa đêm (theo nghiên cứu của GroupM 3D 2016).

Xét về tần suất sử dụng, khoảng 70% người dùng di động truy cập Internet mỗi ngày. Nhìn chung, số liệu này không thay đổi theo giới tính và nhóm tuổi trẻ, nhưng có phần giảm đi trong nhóm tuổi 35+ (theo nghiên cứu của GroupM 3D 2016).

Những hoạt động diễn ra trên màn hình smartphone của người Việt.

Video trực tuyến

Người Việt Nam yêu thích và dành nhiều thời gian cho video trực tuyến hơn bất kỳ quốc gia nào trên thế giới và thường theo dõi trên di động (theo Millward Brown Ad Reaction Study). Cụ thể, khoảng 70% lượt xem YouTube đến từ di động (theo Google internal data). Xu hướng này ngày càng phổ biến cùng với sự phát triển của 3G/4G, wifi miễn phí và sự chuyển đổi nhanh chóng của on-demand viewing (tạm dịch: xem theo yêu cầu), khác xa với appointment viewing (tạm dịch: điều chỉnh, sắp xếp việc theo dõi).

Mua sắm

Với những ai đang hoạt động trong ngành Thương mại điện tử và bán lẻ - những tổ chức đã thiết lập thành công hệ thống trực tuyến hiệu quả, hoàn toàn đem đến những trải nghiệm di động tốt hơn, nhanh hơn và an toàn hơn trên di động. Chính vì thế, gần ½ người tiêu dùng online Việt Nam có thói quen mua sắm trên cả di động và máy tính. 71% người tiêu dùng trực tuyến Việt Nam hiện nay thích mua sắm bằng smartphone. Trong khi trước đó, con số này chỉ chiếm 6% (theo Nghiên cứu của GroupM 3D 2016).

Game

Smartphone trở thành sự lựa chọn hàng đầu cho việc chơi game trực tuyến. Cụ thể, 72% người dùng thành thị thích chơi game trên di động hơn so với thiết bị khác (theo Nghiên cứu của GroupM 3D 2016). Ngoài ra, 60% người dùng cài đặt  2 - 4 games theo chủ đề Hành động/Mạo hiểm hay Casino (theo DI Marketing 2016) và 52% trong số đó chơi ít nhất 5 lần mỗi tuần (theo Newzoo 2017).

Nhắn tin

Theo GfK, 74% người dùng smartphone tại Việt Nam sử dụng dịch vụ nhắn tin ít nhất 2 lần một tuần. Hai ứng dụng nhắn tin phổ biến tại Việt Nam là Zalo (80%) và Facebook Messenger (74%) (theo DI Marketing, tháng 6/2016). Với số liệu trên, chúng ta có thể thấy Nhắn tin ngày càng có sức ảnh hưởng trong lĩnh vực xã hội thương mại.

Mạng xã hội

Smartphone đóng vai trò vô cùng quan trọng trong lĩnh vực này. Cụ thể, khoảng 40 triệu người Việt Nam sử dụng mạng xã hội (theo eMarketer,tháng 9/2016 và theo Kantar Media Vietnam,tháng 5/2016). Ngoài ra, 84% người dùng sử dụng một ứng dụng mạng xã hội hàng ngày (theo W&S Group,tháng 5/2016).

Ông Nitin Gajria, Country Manager, Google Vietnam, Cambodia, Laos cho biết: 
“Việt Nam đang có gần 5 triệu người dùng Internet mới mỗi năm. Đối với đa số người dùng, Mobile Internet là thứ Internet duy nhất họ đang trải nghiệm. Chưa kể, với tốc độ bao phủ mạnh mẽ của công nghệ 3G/4G khắp Việt Nam cũng như khả năng truy cập Internet nhanh chóng và miễn phí tại các địa điểm công cộng như nhà hàng, quán cafe và cửa hàng bán lẻ, Mobile Internet sẽ tiếp tục trở thành phương tiện mà các nhà quảng cáo cần phải thấu hiểu và tận dụng cho tương lai.’’

Ông Andrew Stephens. CEO Ambient Digital APAC cũng chỉ ra rằng: 
“Tại Việt Nam, mức độ sử dụng smartphone sẽ tiếp tục tăng trưởng. Hai năm trước đây, chúng ta thấy được sự chuyển đổi với tốc độ chóng mặt từ điện thoại phổ thông sang những dòng smartphone tiên tiến. Điều này được thúc đẩy bởi sự kết hợp giữa việc tầng lớp trung lưu có nhiều cơ hội hơn để mua các dòng smartphone cao cấp và việc hàng loạt nhà sản xuất tung ra nhiều dòng sản phẩm chất lượng với giá thành phù hợp cho mọi đối tượng. Thật sự, thời điểm để nói về cuộc cách mạng quảng cáo di động tại Việt Nam đã qua rồi, sự phát triển đó đang dần trở nên hiện hữu rõ ràng hơn.”

Những con số của các nghiên cứu trên phần nào vẽ ra được bức tranh tổng quan xu hướng sử dụng smart phone của người dùng tại Việt Nam. Rõ ràng thị trường quảng cáo trực tuyến tại Việt Nam trong những năm gần đây đã có những chuyển biến mạnh mẽ, đặc biệt là xu hướng truy cập internet bằng smartphone đã làm cơ sở cho hình thức quảng cáo trên điện thoại ngày càng phổ biến và trở nên đa dạng hơn. Có lẽ đây cũng là lý do khiến nhiều doanh nghiệp ngày càng quan tâm và chú trọng hơn các chiến lược marketing được thực hiện trên nền tảng mobile. Website cũng được các doanh nghiệp đầu tư vào thiết kế nhiều hơn để có giao diện thân thiện với người dùng, phù hợp với cả máy tính bàn, laptop, ipad và đặc biệt là điện thoại di động.

Từ những phân tích nói trên phần nào vẽ ra được bức tranh về xu hướng sử dụng di động thông minh tại Việt Nam. Khó có thể từ chối rằng di động là mảnh đất màu mỡ cho thị trường quảng cáo trực tuyến tại Việt Nam tiếp cận được lượng lớn người dùng hiện nay. Hơn thế nữa, bằng việc đ